Ihe ọmụma
Metronidazole ntụ ntụ aghọọla nhọrọ ọgwụgwọ na-ewu ewu nke ukwuu maka ọrịa nje na anụ ụlọ. Ọgwụ nje a na-agbanwe agbanwe dị irè megide ọtụtụ nje anaerobic na ụfọdụ nje nje protozoal, na-eme ka ọ bụrụ nhọrọ maka ndị na-ahụ maka anụ ụlọ na-emeso nsogbu ahụike anụ ụlọ dị iche iche. Dị ka ndị nwe anụ ụlọ na-achọ ngwọta a pụrụ ịdabere na ya maka ọrịa ndị enyi ha na-ewe iwe, ịghọta ike metronidazole ntụ ntụ n'ịgwọ ọrịa nje dị oké mkpa. N'ime ntuziaka a zuru oke, anyị ga-enyocha ịdị irè, ojiji kwesịrị ekwesị, yana echiche ndị gbara ya gburugburu metronidazole ntụ ntụ dị ka ọgwụgwọ maka ọrịa nje na anụ ụlọ.
Kedu ka metronidazole ntụ ntụ si arụ ọrụ megide ọrịa nje na ụmụ anụmanụ?
Metronidazole ntụ ntụ bụ ọgwụ nje dị ike nke sitere na klas nitroimidazole nke ọgwụ. Usoro ya na-arụ ọrụ dị irè karịsịa megide nje bacteria anaerobic, bụ microorganisms na-eme nke ọma na gburugburu ebe obibi na-enweghị oxygen. Ụdị nje bacteria ndị a na-ebutekarị ọrịa dị iche iche na anụ ụlọ, gụnyere ndị na-emetụta tract gastrointestinal, oghere ọnụ, na akpụkpọ ahụ.
Ụzọ bụ isi metronidazole si arụ ọrụ bụ site n'ịbanye n'ime cell nje na imebi DNA ya. Ozugbo n'ime cell nke nje bacteria, metronidazole na-ebelata site na protein na-ebufe ngwa ngwa nke organism. Usoro mbelata a na-emepụta ogige ndị na-egbu egbu nke na-emebi DNA nje bacteria, na-egbochi microorganism ka ọ na-emepụtaghachi na n'ikpeazụ na-eduga na ọnwụ ya. Usoro a pụrụ iche na-eme ka metronidazole dị irè nke ukwuu megide nje bacteria anaerobic ebe ọ na-enwe mmetụta dị nta na nje bacteria aerobic, nke na-abakarị uru na ahụ ike anụ ụlọ.
Na mgbakwunye na mmetụta antibacterial ya, metronidazole na-egosipụtakwa ọrụ antiprotozoal. Nke a pụtara na ọ nwere ike ịlụso ụfọdụ nje nje nwere otu cell ọgụ nke nwere ike ibute ọrịa na anụ ụlọ. Ụfọdụ ọrịa protozoal a na-ahụkarị na anụ ụlọ metronidazole nwere ike ịgwọ gụnyere giardiasis na trichomoniasis.
Otu n'ime uru dị mkpa nke metronidazole ntụ ntụ bụ ikike ya iji nweta mkpokọta dị elu na anụ ahụ dị iche iche n'ime ahụ anụ ụlọ. Nkesa sara mbara a na-enye ohere ọgwụ ahụ n'ụzọ dị irè n'ịkwado ọrịa na-efe efe na sistemu akụkụ dị iche iche, gụnyere eriri afọ, imeju, na sistem ụjọ etiti. Dịka ọmụmaatụ, n'ihe gbasara ọrịa obi na-egbuke egbuke (IBD) na nkịta na nwamba, metronidazole ọ bụghị nanị na-alụ ọgụ megide nje bacteria ma na-enye aka belata mbufụt na eriri afọ.
Ọzọkwa, metronidazole ntụ ntụ egosila ịdị irè n'ịgwọ ọrịa periodontal na anụ ụlọ. Nje bacteria anaerobic na-ebutekarị ọrịa eze na-enwekarị metronidazole, na-eme ka ọ bụrụ ngwá ọrụ bara uru n'ijikwa nsogbu ahụike ọnụ na nkịta na nwamba. Mgbe ejiri ya na usoro ịdị ọcha eze kwesịrị ekwesị, metronidazole nwere ike inye aka belata mgbaàmà ma gbochie ọganihu nke ọrịa periodontal.
Kedu usoro ọgwụgwọ metronidazole kwesịrị ekwesị maka anụ ụlọ dị iche iche?
Ịchọpụta usoro ziri ezi nke metronidazole ntụ ntụ maka anụ ụlọ bụ akụkụ dị oke mkpa nke ịhụ na ọgwụgwọ dị irè ma na-ebelata ihe ize ndụ nke mmetụta ọjọọ. Usoro ọgwụgwọ kwesịrị ekwesị nwere ike ịdịgasị iche dabere n'ọtụtụ ihe, gụnyere ụdị anụ ụlọ, ịdị arọ ahụ ya, ọnọdụ a na-agwọ ya, na ịdị njọ nke ọrịa ahụ. Ọ dị mkpa iji mesie ike na metronidazole kwesịrị ka a na-elekọta ya naanị n'okpuru nduzi nke onye dibia bekee tozuru etozu nke nwere ike ịnye ntuziaka dosing ziri ezi ahaziri maka mkpa anụ ụlọ gị.
Maka nkịta, usoro ọgwụgwọ metronidazole na-ahụkarị dị n'etiti 5 ruo 25 mg kwa kilogram nke ịdị arọ ahụ, a na-enye ya ọnụ kwa awa 8 ruo 12. Agbanyeghị, oke a nwere ike ịdịgasị iche dabere na ọnọdụ akọwapụtara nke a na-agwọ. Dịka ọmụmaatụ, enwere ike ịdepụta ọgwụ dị ala maka ọrịa eriri afọ dị nro, ebe oke dose nwere ike ịdị mkpa maka ọrịa ndị siri ike ma ọ bụ nke sistemu. Ogologo oge ọgwụgwọ nwekwara ike ịdịgasị iche, na-abụkarị site na ụbọchị 5 ruo 10, n'agbanyeghị na ọnọdụ ụfọdụ nwere ike ịchọ ogologo oge ọgwụgwọ.
N'ime nwamba, usoro onunu ogwu nke metronidazole na-adịkarị ala karịa nke nkịta, na-adịkarị site na 8 ruo 10 mg kwa kilogram nke ịdị arọ ahụ, a na-enye ọnụ kwa awa 12 ruo 24. Dị ka ọ dị n'ime nkịta, enwere ike ịhazi usoro onunu ogwu na ugboro ole dabere na ọnọdụ nwamba na nzaghachi ọgwụgwọ. Ọ dị mkpa iburu n'obi na nwamba nwere ike ịmasị ọgwụ ụfọdụ, gụnyere metronidazole, yabụ nleba anya nke ọma dị mkpa.
Maka anụ ụlọ pere mpe, dị ka oke bekee ma ọ bụ ezi pigs, ọ dị mkpa ka ejiri nlezianya gbakọọ usoro onunu ogwu nke metronidazole dabere na nha obere ahụ ha. N'ọnọdụ ndị a, onye na-agwọ ọrịa anụmanụ nwere ike ịnye ụdị ọgwụ a gbazere karịa ma ọ bụ gbanwee ugboro ugboro iji hụ na ọgwụgwọ dị mma ma dị mma.
Mgbe na-elekọta metronidazole ntụ ntụ, a na-ejikọta ya na obere nri ma ọ bụ mmiri iji mee ka ọ dịkwuo ụtọ maka anụ ụlọ. Ụfọdụ ndị na-ahụ maka anụ ụlọ nwere ike ịkwado ịgbakọ ọgwụ ahụ n'ime mmiri mmiri na-ekpo ọkụ ma ọ bụ ụdị ọgwụgwọ iji mee ka nchịkwa dị mfe karị, karịsịa maka anụ ụlọ ndị siri ike ịgwọ.
Ọ dị oke mkpa ịgbaso usoro onunu ogwu nke enyere ya mgbe niile. Ịhapụ doses ma ọ bụ ịkwụsị ọgwụgwọ n'oge akaghi aka nwere ike ime ka ikpochapụ ọrịa ahụ ezughị ezu ma nwee ike itinye aka na nguzogide ọgwụ nje. N'aka nke ọzọ, ịṅụbiga mmanya ókè nwere ike ime ka ihe ize ndụ dịkwuo elu. Ọ bụrụ na agbagharaghị ọgwụ, a na-atụ aro ka ịnye ya ozugbo echetara ya, ọ gwụla ma ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ oge maka usoro akwadoro ọzọ. N'ọnọdụ ndị dị otú ahụ, a na-adụkarị ọdụ ịfefe dose ahụ agbaghara ma na-aga n'ihu na usoro oge niile.
Ogologo oge ọgwụgwọ na metronidazole nwere ike ịdịgasị iche dabere na ọnọdụ a na-agwọ ya na nzaghachi anụ ụlọ na ọgwụ ahụ. Maka nnukwu ọrịa na-efe efe, usoro dị mkpirikpi nke ụbọchị 5 ruo 7 nwere ike zuo oke. Agbanyeghị, maka ọnọdụ na-adịghị ala ala ma ọ bụ ọrịa isi ike karịa, enwere ike ịgbatị ọgwụgwọ ruo ọtụtụ izu. N'ọnọdụ ụfọdụ, dị ka ụfọdụ ọrịa protozoal, ọtụtụ usoro ọgwụgwọ nwere ike ịdị mkpa iji dozie nsogbu ahụ nke ọma.
Ọ dị mkpa ka ị nyochaa anụ ụlọ gị nke ọma n'oge usoro ọgwụgwọ metronidazole. Ọ bụ ezie na a na-anabatakarị ọgwụ ahụ nke ọma, ụfọdụ anụ ụlọ nwere ike ịnweta mmetụta ndị dị ka enweghị agụụ, ọgbụgbọ, ma ọ bụ ike ọgwụgwụ. Ọ bụrụ na enwere ihe gbasara mgbaàmà, ọ dị mkpa ịkpọtụrụ onye na-ahụ maka ọgwụgwọ anụ ọkụkọ ozugbo. Ha nwere ike ịhazigharị usoro onunu ogwu ma ọ bụ tụlee nhọrọ ọgwụgwọ ọzọ.
Maka anụ ụlọ nwere ụfọdụ ọnọdụ dịbu adị, dị ka ọrịa imeju ma ọ bụ ọrịa akwara ozi, ọ ga-adị mkpa ka edozi usoro ọgwụgwọ metronidazole. N'ọnọdụ ndị a, nlekota ugboro ugboro ma ọ bụ nlekọta nkwado ọzọ nwere ike ịdị mkpa iji hụ na nchekwa anụ ụlọ n'oge ọgwụgwọ.
Enwere ụzọ ọzọ maka metronidazole maka ọgwụgwọ ọrịa anụ ụlọ?
Ọ bụ ezie na metronidazole ntụ ntụ bụ ọgwụgwọ a na-ejikarị eme ihe ma dị irè maka ọtụtụ nje na-efe efe na anụ ụlọ, ọ bụghị mgbe niile ka nhọrọ kacha mma maka ikpe ọ bụla. Ndị na-ahụ maka ọgwụgwọ anụ ụlọ nwere ọtụtụ ọgwụ nje ndị ọzọ na ụzọ ọgwụgwọ ha nwere, nke enwere ike iji dabere na ọrịa ahụ akọwapụtara, ọnọdụ ahụike anụ ụlọ, yana ihe ndị ọzọ. Ịghọta ụzọ ndị a nwere ike inye ndị nwe anụ ụlọ echiche sara mbara na nhọrọ ọgwụgwọ dị maka ndị ibe ha na-ewe iwe.
Otu uzo ozo maka metronidazole bu ogwu amoxicillin, nke a na-ejikọta ya na clavulanic acid (nke a maara dika Augmentin n'ụdị udiri ihe). Ngwakọta a dị irè megide ọtụtụ nje bacteria, gụnyere ma ụdị aerobic na anaerobic. Ọ bara uru karịsịa maka ịgwọ ọrịa akpụkpọ anụ, ọrịa urinary tract, na ọrịa iku ume na anụ ụlọ. N'adịghị ka metronidazole, nke na-ebutekarị nje bacteria anaerobic, amoxicillin-clavulanate nwere ọrụ dịgasị iche iche, na-eme ka ọ dị mma maka ọrịa nje dị iche iche.
Nhọrọ ọzọ bụ doxycycline, onye so na klas tetracycline nke ọgwụ nje. Doxycycline dị irè megide ọtụtụ ụdị nje bacteria ma nwee ike ịgwọ ụfọdụ ọrịa protozoal. A na-ejikarị ya eme ihe maka ọrịa iku ume, ọrịa akọrọ dị ka ọrịa Lyme, na ụfọdụ ọrịa anụ ahụ. Otu uru nke doxycycline bụ ikike ya ịbanye n'ime anụ ahụ, na-eme ka ọ dị irè maka ịgwọ ọrịa na mpaghara ndị siri ike ịnweta ọgwụ nje ndị ọzọ.
Maka ụfọdụ ụdị ọrịa, ọkachasị ndị nje bacteria gram-adịghị mma kpatara, ọgwụ nje fluoroquinolone dị ka enrofloxacin (Baytril) ma ọ bụ marbofloxacin enwere ike ịnye ya. Ọgwụ nje ndị a dị irè megide nje bacteria dị iche iche ma na-ejikarị agwọ ọrịa urinary tract, ọrịa akpụkpọ ahụ, na ọrịa iku ume. Otú ọ dị, n'ihi nchegbu banyere nguzogide ọgwụ nje na mmetụta ndị nwere ike ime, a na-edobe fluoroquinolones maka ikpe ebe ọgwụ nje ndị ọzọ egosila na ha adịghị arụ ọrụ.
N'ọnọdụ ụfọdụ, karịsịa maka ọrịa anụ ahụ, ọgwụgwọ n'elu nwere ike ịka mma karịa ọgwụ nje. Ndị a nwere ike ịgụnye mmanụ ọgwụ nje ma ọ bụ shampoos ọgwụ nwere ihe ndị dị ka chlorhexidine ma ọ bụ benzoyl peroxide. Ọgwụgwọ ndị dị n'elu nwere uru nke ibuga ọgwụ ahụ ozugbo na saịtị ọrịa ma na-ebelata ikpughe usoro nje na nje.
Maka ụfọdụ ọrịa eriri afọ, ọkachasị ndị nje nje protozoal dị ka Giardia kpatara, enwere ike ịnye ọgwụ mgbochi ọzọ dị ka fenbendazole ma ọ bụ albendazole. Ọgwụ ndị a na-arụ ọrụ dị iche na ọgwụ nje ma na-elekwasị anya kpọmkwem na nje nje.
N'ọnọdụ ụfọdụ, karịsịa maka ọrịa na-adịghị ala ala ma ọ bụ nke na-apụtaghachi ugboro ugboro, onye na-agwọ ọrịa anụmanụ nwere ike ịkwado ngwakọta ọgwụgwọ. Nke a nwere ike ịgụnye iji ọtụtụ ọgwụ nje mee ihe ọnụ, ma ọ bụ ijikọta ọgwụgwọ ọgwụ nje na usoro ọgwụgwọ ndị ọzọ dị ka probiotics iji kwado ahụike eriri afọ, ma ọ bụ ọgwụ immunomodulatory iji nyere aka ịhazi nzaghachi mgbochi anụ ụlọ.
Ọ dịkwa mma ịmara na n'ime afọ ndị na-adịbeghị anya, enweela mmasị na-abawanye na usoro ọgwụgwọ ọzọ yana mgbakwunye maka ọrịa anụ ụlọ. Ọ bụ ezie na ndị a ekwesịghị iji dochie ọgwụgwọ ọdịnala na-enweghị nkwado ọgwụgwọ anụmanụ, ụfọdụ ndị nwe anụ ụlọ akọwo ihe ịga nke ọma na ọgwụgwọ sitere n'okike dị ka mmanụ oregano, ọlaọcha colloidal, ma ọ bụ ụfọdụ nkwadebe ahịhịa. Otú ọ dị, ọ dị mkpa iji nlezianya na-agakwuru ndị ọzọ ndị a ma na-akpọtụrụ onye na-ahụ maka ọgwụgwọ anụ ọkụkọ tupu ị na-eji ọgwụgwọ ọ bụla na-abụghị omenala.
N'ọnọdụ ụfọdụ, karịsịa maka ọrịa na-adịghị ala ala ma ọ bụ nke na-emeghachi ugboro ugboro, ịkwado nsogbu ahụike nwere ike ịdị mkpa iji dozie nsogbu ahụ nke ọma. Nke a nwere ike ịgụnye mgbanwe nri, ijikwa ihe nfụkasị ahụ, ma ọ bụ ịgwọ ọnọdụ ahụike na-adị n'otu oge nke nwere ike imebi usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ anụ ụlọ.
N'ikpeazụ, nhọrọ ọgwụgwọ maka ọrịa anụ ụlọ kwesịrị ịdabere na nyocha nke ọgwụgwọ anụmanụ nke ọma. Ihe ndị dị ka ụdị na ọnọdụ nke ọrịa ahụ, ọnọdụ ahụike anụ ụlọ n'ozuzu ya, akụkọ ihe mere eme ọ bụla nke iji ọgwụ nje mee ihe ma ọ bụ nguzogide, na mmekọrịta ọgwụ nwere ike na-ekere òkè n'ịchọpụta usoro ọgwụgwọ kachasị mma. Nleba anya na nlekota mgbe nile dị mkpa iji hụ na ịdị irè nke ọgwụgwọ a họọrọ na ime mgbanwe ọ bụla dị mkpa n'ụzọ.
Ka nghọta anyị banyere ọrịa nje na mgbochi nje na-aga n'ihu na-aga n'ihu, nhọrọ ọgwụgwọ na ụzọ ọhụrụ nwere ike ịpụta. Ịmara banyere ihe ndị a na-emepe na ịnọgide na-enwe nkwurịta okwu na-emeghe gị na onye na-agwọ ọrịa anụmanụ gị nwere ike inyere aka hụ na anụ ụlọ gị nwetara nlekọta kachasị mma na nke dị irè maka ọrịa nje ọ bụla ha nwere ike izute.
N'ikpeazụ, mgbe metronidazole ntụ ntụ na-anọgide na-abụ ngwá ọrụ bara uru n'ịgwọ ọrịa nje na anụ ụlọ, ọ bụ nanị otu n'ime ọtụtụ nhọrọ dịịrị ndị na-agwọ ọrịa anụmanụ. Isi ihe na-eme ka ọgwụgwọ na-aga nke ọma bụ nyocha nke ọma, nhọrọ ọgwụ nje kwesịrị ekwesị, na iji ọgwụ ndị a eme ihe n'ụzọ kwesịrị ekwesị. Site n'iso onye na-agwọ ọrịa anụmanụ gị na-arụkọ ọrụ nke ọma na ịmara banyere nhọrọ ọgwụgwọ dị iche iche, ị nwere ike ịrụ ọrụ dị mkpa n'ịhụ na nlekọta kacha mma maka anụ ụlọ ị hụrụ n'anya.
Ọ bụrụ na ị nwekwara mmasị na ngwaahịa a ma chọọ ịmatakwu nkọwa ngwaahịa, ma ọ bụ chọọ ịmata maka ngwaahịa ndị ọzọ metụtara, biko nweere onwe gị ịkpọtụrụ. iceyqiang@aliyun.com.
References:
1. Plumb, DC (2018). Akwụkwọ ntuziaka ọgwụ anụmanụ nke Plumb (edemede nke itoolu). Wiley-Blackwell.
2. Boothe, DM (2015). Obere Animal Clinical Pharmacology and Therapeutics (ederede nke abụọ). Elsevier.
3. Giguère, S., Prescott, JF, & Dowling, PM (2013). Ọgwụ mgbochi ọrịa na ọgwụ anụmanụ (edemede nke ise). Wiley-Blackwell.
4. Papich, MG (2016). Saunders Handbook of Veterinary Drugs (edemede nke anọ). Elsevier.
5. Ramsey, I. (2017). Ụdị Anụmanụ Obere BSAVA (edemede nke itoolu). Òtù Na-ahụ Maka Anụmanụ Ndị Na-ahụ Maka Ahụ Ike nke Britain.
6. Maddison, JE, Page, SW, & Churchka, DB (2008). Obere Anụmanụ Clinical Pharmacology (edemede nke abụọ). Ụlọ ọrụ Saunders Ltd.
7. Greene, OA (2012). Ọrịa na-efe efe nke nkịta na nwamba (ederede nke anọ). Elsevier.
8. Ettinger, SJ, Feldman, EC, & Cote, E. (2017). Akwụkwọ ọgụgụ nke ọgwụgwọ anụ ụlọ anụmanụ (edemede nke asatọ). Elsevier.
9. Sykes, JE (2013). Ọrịa Canine na Feline na-efe efe. Elsevier.
10. Guardabassi, L., Larsen, J., & Weese, JS (2016). Nlekọta Antimicrobial na Obere Ọgwụ anụmanụ. CABI.
