Ihe ọmụma
Citalopram bụ ọgwụ serotonin reuptake inhibitor (SSRI) nke a na-ahọrọkarị maka ọgwụgwọ ịda mbà n'obi. Dị ka ọgwụ ọ bụla, ike na ịdị irè nke citalopram nwere ike ịbụ isiokwu nke arụmụka na mkparịta ụka. Na blọọgụ a, anyị ga-enyocha ọrụ citalopram dị ka ọgwụ mgbochi ịda mbà n'obi, zaa ajụjụ ndị a na-ajụkarị gbasara ike ya, ma nye nkọwa zuru oke nke nyocha na ozi dịnụ.
Kedu ka Citalopram si dị irè maka ịgwọ ịda mbà n'obi?
E gosipụtara Citalopram ka ọ bụrụ ọgwụ mgbochi ịda mbà n'obi dị irè n'ọtụtụ ọmụmụ ụlọ ọgwụ. Ndị nchịkwa nri na ọgwụ ọjọọ nke US (FDA) kwadoro ya maka ọgwụgwọ nke nnukwu ịda mbà n'obi (MDD) na ndị okenye. Dị ka National Institute of Mental Health si kwuo, a chọpụtala citalopram dị irè dị ka SSRI ndị ọzọ, dị ka fluoxetine (Prozac) na sertraline (Zoloft), na-ebelata mgbaàmà nke ịda mbà n'obi.
Nyochaa akwụkwọ nyocha na-egosi na citalopram nwere nzaghachi nzaghachi nke gburugburu 60-70% n'ime ndị mmadụ na MDD, nke pụtara na ọtụtụ ndị ọrịa na-enweta mbelata dị ukwuu na mgbaàmà ịda mbà n'obi mgbe ị na-aṅụ ọgwụ ahụ dị ka edepụtara. Na mgbakwunye, egosila na citalopram nwere mmalite nke ngwa ngwa, yana ọtụtụ ndị ọrịa na-ekwupụta mmelite ọnọdụ na ịrụ ọrụ n'ime izu 2-4 mbụ nke ọgwụgwọ.
Ọ dị mkpa iburu n'obi, Otú ọ dị, ịdị irè nke citalopram nwere ike ịdịgasị iche site na onye ọzọ. Ihe ndị dị ka ịdị njọ nke ịda mbà n'obi, ọnụnọ nke ọnọdụ ahụike uche ma ọ bụ nke anụ ahụ ọ bụla na-emekọ ihe, na ndịiche nke onye ọ bụla na metabolism na nzaghachi nye ọgwụ nwere ike imetụta ịdị irè ya. Ụfọdụ ndị mmadụ nwere ike ịchọpụta na citalopram na-arụ ọrụ nke ọma n'ibelata mgbaàmà ịda mbà n'obi ha, ebe ndị ọzọ nwere ike ịnwale ọgwụ ndị ọzọ antidepressant ma ọ bụ ngwakọta nke ọgwụgwọ iji nweta nsonaazụ a chọrọ.
Kedu ihe bụ ahụkarị Dosages nke Citalopram?
Ụdị mmalite mmalite nke citalopram maka ọgwụgwọ ịda mbà n'obi bụ 20 milligrams (mg) kwa ụbọchị. Enwere ike ịbawanye usoro onunu ogwu na 20 mg increments, ruo n'ókè nke 40 mg kwa ụbọchị, dabere na nzaghachi onye ahụ na ọgwụ na mmetụta ọ bụla nwere ike ime.
Ọ dị mkpa ịgbaso ntuziaka usoro onunu ogwu nke onye na-ahụ maka nlekọta ahụike na-enye, n'ihi na ịṅụbiga mmanya ókè nwere ike ime ka ihe ize ndụ dịkwuo elu, ebe ị na-ewere obere ihe nwere ike ọ gaghị adị irè n'ịgwọ ịda mbà n'obi. Usoro kachasị mma nke citalopram nwere ike ịdịgasị iche dabere n'ihe ndị dị ka afọ onye ahụ, ibu arọ, ọrụ imeju, na ọgwụ ọ bụla ọzọ ha nwere ike ịṅụ.
N'ozuzu, ọtụtụ ndị toro eto nwere ịda mbà n'obi ka a ga-enye ọgwụ 20-40 mg nke citalopram kwa ụbọchị, a na-ewere otu ugboro kwa ụbọchị, na-abụkarị n'ụtụtụ. Ekwesịrị iji ọgwụ ahụ ma ọ bụ na-enweghị nri, ọ dịkwa mkpa iji ya n'otu oge kwa ụbọchị iji nọgide na-enwe ọkwa ọgwụ na-agbanwe agbanwe n'ime ahụ.
Ọ dị mma ịmara na ụfọdụ ndị mmadụ nwere ike ịchọ ọkwa dị elu ma ọ bụ dị ala citalopram iji nweta mmetụta ọgwụgwọ a chọrọ. N'ọnọdụ ndị dị otú ahụ, onye na-ahụ maka ahụike nwere ike gbanwee usoro onunu ogwu ya, na-eleba anya na nzaghachi onye ọrịa na mmetụta ọ bụla.
A na-ewere Citalopram dị ka ọgwụ mgbochi ịda mbà n'obi ka ike ma e jiri ya tụnyere SSRI ndị ọzọ?
Ike ma ọ bụ ike nke ọgwụ mgbochi ịda mbà n'obi nwere ike ịbụ isiokwu dị mgbagwoju anya ma dị mgbagwoju anya. Mgbe a bịara n'ịtụle ike nke citalopram na ndị ọzọ antidepressants SSRI, e nwere isi ihe ole na ole ị ga-atụle.
Site n'echiche ọgwụ, citalopram A na-ewere ya dị ka SSRI dị ike, nke nwere oke nhọrọ nhọrọ maka onye na-ebugharị serotonin (SERT) na mmekọrịta dị ala maka ndị na-anabata neurotransmitter ndị ọzọ. A kwenyere na nhọrọ nhọrọ dị elu a na-enye aka na ọgwụgwọ ọgwụ na-arụ ọrụ n'ịgwọ ịda mbà n'obi, yana nwere ike ibelata ihe ize ndụ nke ụfọdụ mmetụta ndị nwere ike ime na ọgwụ SSRI na-ahọrọ nke ọma.
Otú ọ dị, ọ dị mkpa iburu n'obi na echiche nke "ike" n'ihe gbasara ọgwụ ndị na-egbochi ịda mbà n'obi anaghị adị mfe mgbe niile. Enwere ike imetụta ịdị irè nke ọgwụ n'ozuzu ya site n'ụdị dị iche iche, gụnyere ọgwụ pharmacokinetics ya (otú ahụ si emepụta ma na-ekesa ọgwụ ahụ), mmeghachi omume nke onye ahụ na ọgwụ ahụ, na oke ịda mbà n'obi a na-agwọ.
Ụfọdụ nnyocha na-atụ aro na citalopram nwere ike ịdịtụ ike karịa ndị ọzọ na-emekarị SSRI antidepressants, dị ka fluoxetine (Prozac) na sertraline (Zoloft), mgbe ọ na-abịa na ịdị ukwuu nke antidepressant mmetụta. Otú ọ dị, a na-ewerekarị ọdịiche dị na ike dị ka ihe dị ntakịrị, na n'ozuzu irè nke ọgwụ ndị a nwere ike iji tụnyere mgbe ejiri ya na doses kwesịrị ekwesị na n'ọnọdụ ahụike kwesịrị ekwesị.
Ọ dịkwa mma ịmara na "ike" nke antidepressant abụghị nanị ihe na-ekpebi uru ụlọ ọgwụ ya. Ihe ndị dị ka nnabata nke ọgwụ, profaịlụ nchekwa, na nzaghachi pụrụ iche nke onye ọrịa nwekwara ike rụọ ọrụ dị mkpa n'ịba uru nke ọgwụgwọ ahụ.
N'ikpeazụ, mgbe citalopram a na-ewere dị ka SSRI dị ike, echiche nke "ike" n'ihe gbasara ọgwụ mgbochi ịda mbà n'obi dị mgbagwoju anya na ọtụtụ akụkụ. A na-enyocha ịdị irè nke citalopram, dị ka ọ dị na antidepressant ọ bụla, n'ọnọdụ nke mkpa onye ọrịa ọ bụla, nzaghachi, na foto ahụike zuru ezu.
Ọ bụrụ na ị nwekwara mmasị na ngwaahịa a ma chọọ ịmatakwu nkọwa ngwaahịa, ma ọ bụ chọọ ịmata maka ngwaahịa ndị ọzọ metụtara, biko nweere onwe gị ịkpọtụrụ. iceyqiang@aliyun.com.
References:
1. Cipriani, A., Furukawa, TA, Salanti, G., Chaimani, A., Atkinson, LZ, Ogawa, Y., ... & Leucht, S. (2018). Ntụle arụmọrụ na nnabata nke ọgwụ antidepressant 21 maka ọgwụgwọ siri ike nke ndị okenye nwere nnukwu nsogbu ịda mbà n'obi: nyocha usoro na meta-analysis nke netwọkụ. Lancet, 391 (10128), 1357-1366.
2. Entsuah, AR, Huang, H., & Thase, ME (2001). Nzaghachi na ọnụego mgbaghara dị n'ọnụọgụ dị iche iche nwere nnukwu nsogbu ịda mba a na-enye fluoxetine, sertraline, ma ọ bụ venlafaxine. Akwụkwọ akụkọ nke Clinical Psychiatry, 62 (11), 869-877.
3. Gartlehner, G., Thieda, P., Hansen, RA, Gaynes, BN, Deveaugh-Geiss, A., Krebs, EE, & Lohr, KN (2008). Ihe ize ndụ atụnyere maka mmerụ nke ọgbọ nke abụọ antidepressants: nyocha nhazi na meta-analysis. Nchekwa ọgwụ, 31 (10), 851-865.
4. Mallinckrodt, CH, Prakash, A., Houston, JP, Swindle, R., Detke, MJ, & Fava, M. (2007). Mmetụta antidepressant dị iche iche: ntụnyere duloxetine na SSRI na-achịkwa placebo. Neuropsychobiology, 55 (3-4), 100-106.
5. Santaguida, PL, MacQueen, G., Keshavarz, H., Levine, M., & Beyene, J. (2016). Ọgwụgwọ maka ịda mbà n'obi mgbe nzaghachi na-adịghị mma na SSRIs. Ebe nchekwa data Cochrane nke nyocha usoro, (5).
6. Stahl, SM (2017). Ntuziaka onye na-ede akwụkwọ. Mahadum Mahadum Cambridge.
7. Takeshima, N., Ogawa, Y., Hayasaka, Y., & Furukawa, TA (2019). Ntụle arụmọrụ na nnabata nke antidepressants na ọgwụgwọ ogologo oge nke nnukwu ịda mbà n'obi: nyochaa nhazi na netwọk meta-analysis. Ndị isi mgbaka Lancet, 6(2), 105-114.
8. Thase, ME, Entsuah, AR, & Rudolph, RL (2001). Ọnụego mgbakasị ahụ n'oge ọgwụgwọ na venlafaxine ma ọ bụ ndị na-egbochi serotonin reuptake nhọrọ. Akwụkwọ akụkọ Britain nke Psychiatry, 178 (3), 234-241.
9. Uher, R., Mors, O., Rietschel, M., Rajewska-Rager, A., Petrovic, A., Zobel, A., ... & McGuffin, P. (2011). N'oge na-egbu oge na nzaghachi nke antidepressants na ntụgharị uche nke onye ọ bụla n'oge ọgwụgwọ nke nnukwu ịda mbà n'obi: nyocha nke abụọ nke data sitere na Genome-Based Therapeutic Drugs for Depression (GENDEP). Akwụkwọ akụkọ nke Clinical Psychiatry, 72 (11), 1478.
10. Vaswani, M., Linda, FK, & Ramesh, S. (2003). Ọrụ nke ndị na-emechi ihe nchịkwa serotonin ahọpụtara na nsogbu uche: nyocha zuru oke. Ọganihu na Neuro-Psychopharmacology na Psychiatry Biological, 27(1), 85-102.
