Ihe ọmụma
S-Adenosylmethionine, nke a na-akpọkarị SAM-e, bụ ihe na-emekarị n'ime ahụ nke na-arụ ọrụ dị mkpa na usoro biochemical dị iche iche. Dị ka ihe mgbakwunye nri na-ewu ewu, SAM-e enwetala nlebara anya maka uru ọ nwere n'ịkwado ahụike imeju, ọrụ nkwonkwo, na nhazi ọnọdụ. Agbanyeghị, mgbe ị na-atụle mgbakwunye ọ bụla, ọ dị mkpa ịtụle nchekwa ya maka akụkụ ahụ dị mkpa dị ka akụrụ. Nke a blọọgụ blọgụ ga-enyocha mmekọrịta dị n'etiti SAM-e ntụ ntụ na ahụike akụrụ, na-ekwupụta nchegbu ndị a na-enwekarị na ịnye ozi dabere na-egosi iji nyere gị aka ime mkpebi ziri ezi banyere ojiji ya.
Kedu ihe mmetụta SAM-e nwere na arụ ọrụ akụrụ?
A na-ewerekarị S-Adenosylmethionine dị mma maka ọtụtụ ndị mmadụ mgbe ewere ya dị ka ntuziaka. Otú ọ dị, dị ka mgbakwunye ọ bụla, ọ nwere ike ịkpata mmetụta dị n'akụkụ, yana mmetụta ya na ọrụ akụrụ bụ nchegbu dị mma maka ọtụtụ ndị ọrụ. Ọ bụ ezie na a naghị akọkarị mmetụta ọjọọ na akụrụ, ọ dị mkpa ịghọta otú SAM-e nwere ike isi metụta ahụike gbasara akụrụ.
Otu n'ime ihe ndị bụ isi bụ na SAM-e na-etinye aka na usoro methylation, nke dị mkpa maka ọtụtụ ọrụ anụ ahụ, gụnyere usoro nkwụsị. Akụrụ na-ekere òkè dị mkpa na nzacha na ikpochapụ ihe ndị na-emebi ihe n'ahụ. Na tiori, ịgbanwe ụzọ methylation nwere ike imetụta otú akụrụ si arụ ọrụ a nke ọma. Agbanyeghị, nyocha ugbu a anaghị atụ aro na mgbakwunye SAM-e na-emebi ọrụ akụrụ nke ukwuu na ndị nwere ahụike.
Ụfọdụ ndị ọrụ akọpụtala ahụ erughị ala afọ dị nro, dị ka ọgbụgbọ ma ọ bụ afọ ọsịsa, mgbe ị na-ewere SAM-e. Ọ bụ ezie na mmetụta ndị a na-emetụtaghị ọrụ akụrụ kpọmkwem, ha nwere ike ibute akpịrị ịkpọ nkụ ma ọ bụrụ na ọ dị njọ, nke nwere ike imegide akụrụ na-apụtachaghị ìhè. Ọ dị mkpa ịnọrọ mmiri nke ọma mgbe ị na-ewere mgbakwunye ọ bụla, ọkachasị nke nwere ike ịkpata mgbakasị nri.
Ntụle ọzọ bụ na S-Adenosylmethionine nwere ike imetụta ọkwa neurotransmitter na ụbụrụ, ọkachasị serotonin. Ọ bụ ezie na a na-ewerekarị nke a ka ọ bara uru maka nhazi ọnọdụ ọnọdụ, ọ dị mkpa iburu n'obi na mgbanwe mberede na nguzozi neurotransmitter nwere ike imetụta ọbara mgbali elu. Ebe akụrụ na-enwe mmetụta maka mgbanwe ọbara mgbali elu, ndị nwere nsogbu akụrụ ma ọ bụ ọbara mgbali elu kwesịrị ịkpọtụrụ onye na-ahụ maka ahụike ha tupu ịmalite mgbakwunye SAM-e.
Ọ dị mma ịmara na ọtụtụ ọmụmụ na SAM-e akọpụtabeghị mmetụta ọjọọ dị ukwuu na ọrụ akụrụ. Otú ọ dị, ọtụtụ n'ime nchọpụta ndị dị ugbu a lekwasịrị anya na uru ya maka ahụike imeju na nsogbu ọnọdụ uche, na-enwechaghị ike na nsonaazụ gbasara akụrụ na-adịte aka. Dị ka ọ dị na mgbakwunye ọ bụla, nzaghachi onye ọ bụla nwere ike ịdịgasị iche, na ụfọdụ ndị nwere ike ịmasị mmetụta ya karịa ndị ọzọ.
Kedu ka SAM-e si emekọrịta na ọgwụ akụrụ?
Ịghọta mmekọrịta dị n'etiti ọgwụ SAM-e na akụrụ dị oké mkpa maka onye ọ bụla na-atụle mgbakwunye a, karịsịa ndị nwere ọnọdụ gbasara akụrụ. Omume biochemical nke SAM-e n'ime ahụ nwere ike imetụta ịdị irè ma ọ bụ mmetụta dị n'akụkụ ụfọdụ ọgwụ ndị a na-edekarị maka okwu metụtara akụrụ.
Otu n'ime nchegbu bụ isi bụ mmekọrịta SAM-e na ọgwụ ndị na-emetụta ọkwa serotonin na ụbụrụ. Nke a na-agụnye ụfọdụ antidepressants, karịsịa ndị na-emechi ihe nchịkwa serotonin (SSRIs) na monoamine oxidase inhibitors (MAOI). Ọ bụ ezie na ọgwụ ndị a abụghị kpọmkwem maka ọnọdụ akụrụ, a na-enye ha mgbe ụfọdụ ndị ọrịa nwere ọrịa akụrụ na-adịghị ala ala nke nwere ike ịda mbà n'obi. Ijikọta SAM-e na ọgwụ ndị a nwere ike iduga n'ụzọ doro anya na ọrịa serotonin, ọnọdụ nwere ike ịdị njọ nke ọkwa dị elu nke serotonin na ahụ ji mara.
Maka ndị ọrịa na-ewere diuretics, nke a na-enyekarị maka ịhazi nguzozi nke mmiri na ọrịa akụrụ, S-AdenosylmethionineMmetụta diuretic dị nro nwere ike ịkwalite ọrụ ọgwụ ndị a. Ọ bụ ezie na nke a nwere ike iyi ihe bara uru, ọ nwere ike iduga oke mmiri na-efunahụ ya na enweghị aha electrolyte ma ọ bụrụ na ejighị nlezianya nyochaa ya. Ndị na-arịa ọrịa diuretics kwesịrị ịkpọtụrụ onye na-ahụ maka ahụike ha tupu ha agbakwunye SAM-e na usoro ha.
SAM-e nwekwara ike na-emekọrịta ihe na ọgwụ anticoagulant, dị ka warfarin, nke a na-enye ndị ọrịa akụrụ mgbe ụfọdụ n'ihe ize ndụ nke mkpụkọ ọbara. E gosiputara SAM-e ka ọ nwere mmetụta dị nro na-ebelata ọbara, nke nwere ike ịbawanye ohere nke ọbara ọgbụgba mgbe ejikọtara ya na ọgwụ mgbochi. Nleba anya nke oke coagulation ga-adị mkpa maka ndị ọrịa na-ewere ihe abụọ ahụ.
Na mgbakwunye, itinye aka na SAM-e na usoro methylation nwere ike imetụta metabolism nke ụfọdụ ọgwụ na imeju. Nke a dị mkpa karịsịa maka ọgwụ ndị na-adabere na enzymes imeju kpọmkwem maka mmebi na mkpochapụ ha. Ọ bụ ezie na nke a anaghị emetụta akụrụ ozugbo, ọ nwere ike imetụta ọkwa ọgwụ n'ozuzu ya, na-emetụta ọrụ akụrụ na-apụtaghị ìhè ma ọ bụ ịdị irè nke ọgwụgwọ metụtara akụrụ.
Ọ dịkwa mma ịmara na mgbakwunye SAM-e na-enwekarị ihe ndị ọzọ, dị ka vitamin B, nke n'onwe ha nwere ike iji ọgwụ ụfọdụ emekọrịta ihe. Dịka ọmụmaatụ, nnukwu doses nke B6 nwere ike igbochi ịdị irè nke ụfọdụ ọgwụ mgbochi ọdịdọ, nke nwere ike dị mkpa maka ndị ọrịa akụrụ nwere ọnọdụ akwara ozi.
N'inye mmekọrịta ndị a nwere ike ime, ọ dị mkpa maka onye ọ bụla nwere nsogbu akụrụ ma ọ bụ na-aṅụ ọgwụ gbasara akụrụ ka ya na onye na-ahụ maka ọrịa nephrologist ma ọ bụ onye na-ahụ maka ahụike kpọtụrụ tupu ịmalite mgbakwunye SAM-e. Ha nwere ike ịnye ndụmọdụ ahaziri onwe ya dabere na akụkọ ahụike nke mmadụ, ọgwụ ndị dị ugbu a, na ọkwa ọrụ akụrụ.
Mgbakwunye SAM-e nwere ike melite ahụike akụrụ?
Mgbe ọtụtụ n'ime mkparịta ụka gburugburu S-Adenosylmethionine na ahụike akụrụ na-elekwasị anya na ihe egwu na mmekọrịta ndị nwere ike ime, ọ dịkwa mma inyocha ma mgbakwunye a nwere ike inye uru ọ bụla maka ọrụ gbasara akụrụ. Ọrụ SAM-e na usoro metabolic dị iche iche na-egosi na ọ nwere ike inwe mmetụta dị mma na ahụike akụkụ ahụ dum, gụnyere akụrụ.
Otu n'ime ụzọ SAM-e nwere ike isi kwado ahụike akụrụ bụ site na njirimara antioxidant ya. Nchegbu oxidative bụ ihe dị mkpa na mmebi akụrụ na ọganihu nke ọrịa akụrụ na-adịghị ala ala. SAM-e na-etinye aka na mmepụta nke glutathione, otu n'ime ihe ndị na-eme ka ahụ dị ike. Site n'ịkwalite ọkwa glutathione, mgbakwunye SAM-e nwere ike inye aka chebe mkpụrụ ndụ akụrụ site na mmebi oxidative.
Na mgbakwunye, ọrụ SAM-e na usoro methylation dị oke mkpa maka nrụzi DNA na nrụpụta cell. Ntugharị cell dị mma dị mkpa maka ịnọgide na-arụ ọrụ akụrụ kacha mma. Ụfọdụ ndị nchọpụta na-eche na site n'ịkwado usoro cellular ndị a bụ isi, SAM-e nwere ike inye aka na ahụike zuru oke na nkwụghachi nke anụ ahụ akụrụ.
Mbufụt bụ isi ihe ọzọ na-ebute ọganihu ọrịa akụrụ. Ọ bụ ezie na achọrọ nyocha ọzọ, ụfọdụ ọmụmụ na-egosi na SAM-e nwere ike ịnwe ihe mgbochi mkpali. Ọ bụrụ na nke a bụ eziokwu n'ihe gbasara ahụike akụrụ, ọ nwere ike mee ka ọnọdụ akụrụ na-akpasu iwe belata.
Achọpụtara ikike SAM-e nwere ike ịkwado ahụike imeju nke ọma, yana enwere njikọ na-adọrọ mmasị n'etiti ọrụ imeju na akụrụ. Imeju na akụrụ na-arụkọ ọrụ ọnụ n'ọtụtụ usoro nsị, na ịkwado ahụike imeju nwere ike ịbara akụrụ na-abara uru na-apụtaghị ìhè site n'ibelata ọrụ ha na nzacha nsí n'ọbara.
Otú ọ dị, ọ dị mkpa iburu n'obi na ọ bụ ezie na uru ndị a na-ekwe nkwa, ihe àmà kpọmkwem maka SAM-e na-eme ka ahụike akụrụ dịkwuo mma. Ọtụtụ ọmụmụ na SAM-e lekwasịrị anya na mmetụta ya na ọrụ imeju, ahụike nkwonkwo, na nsogbu ọnọdụ ọnọdụ. A chọrọ nyocha ndị ọzọ ezubere iche iji wepụta nke ọma uru ya maka ahụike akụrụ.
Ọzọkwa, a ga-atụle uru dị na SAM-e supplementation megide ihe ize ndụ, karịsịa maka ndị nwere ọnọdụ akụrụ dị adị. Ọrụ akụrụ nwere ike ịdị nro, na iwebata mgbakwunye ọhụrụ ọ bụla chọrọ nlebara anya nke ọma na nlekọta ahụike.
N'ikpeazụ, mgbe S-Adenosylmethionine ntụ ntụ na-egosi nkwa n'akụkụ dị iche iche nke ahụike, mmetụta ya kpọmkwem na nchekwa akụrụ na ọrụ chọrọ nyocha ọzọ. Mmetụta ndị nwere ike ime, ọ bụ ezie na ọ dị nro, kwesịrị ka echebara nke ọma echiche, karịsịa maka ndị mmadụ nwere ọnọdụ akụrụ dị adịbu. Mmekọrịta dị n'etiti ọgwụ SAM-e na akụrụ na-egosi mkpa ọ dị ịgakwuru ndị na-ahụ maka ahụike tupu ịmalite usoro mgbakwunye ọhụrụ ọ bụla. Ọ bụ ezie na e nwere uru usoro ọmụmụ na ahụike akụrụ, a chọkwuru nyocha iji guzobe ọrụ SAM-e n'ịkwado ọrụ gbasara akụrụ nke ọma. Dị ka ọ dị na mgbakwunye ọ bụla, a ga-eme mkpebi iji SAM-e na onye ọkachamara ahụike ọkachamara, na-eburu n'uche ọnọdụ ahụike onye ọ bụla, ọgwụ ndị dị ugbu a, na ihe mgbaru ọsọ ahụike kpọmkwem.
Ọ bụrụ na ị nwekwara mmasị na ngwaahịa a ma chọọ ịmatakwu nkọwa ngwaahịa, ma ọ bụ chọọ ịmata maka ngwaahịa ndị ọzọ metụtara, biko nweere onwe gị ịkpọtụrụ. iceyqiang@aliyun.com.
References:
1. Galizia, I., et al. (2016). S-adenosyl methionine (SAME) maka ịda mbà n'obi na ndị okenye. Ebe nchekwa data Cochrane nke nyocha usoro.
2. Lieber, CS (2002). S-Adenosyl-L-methionine: ọrụ ya na ọgwụgwọ ọrịa imeju. Akwụkwọ akụkọ American Journal of Clinical Nutrition.
3. Mischoulon, D., & Fava, M. (2002). Ọrụ S-adenosyl-L-methionine na ọgwụgwọ ịda mbà n'obi: nyochaa ihe akaebe. Akwụkwọ akụkọ American Journal of Clinical Nutrition.
4. Papakostas, GI, et al. (2010). S-adenosyl methionine (SAME) mmụba nke ndị na-emechi ihe nchịkwa serotonin maka ndị na-adịghị anabata antidepressant na-enwe nsogbu ịda mbà n'obi: okpukpu abụọ kpuru ìsì, nyocha ụlọ ọgwụ na-enweghị usoro. Akwụkwọ akụkọ American Journal of Psychiatry.
5. Rambaldi, A., & Gluud, C. (2006). S-adenosyl-L-methionine maka ọrịa imeju na-egbu egbu. Ebe nchekwa data Cochrane nke nyocha usoro.
6. Rutjes, AW, et al. (2009). S-Adenosylmethionine maka osteoarthritis nke ikpere ma ọ bụ hip. Ebe nchekwa data Cochrane nke nyocha usoro.
7. Sharma, A., et al. (2017). S-Adenosylmethionine (SAMe) maka Ọrịa Neuropsychiatric: Nleba anya nyocha nke nyocha. Akwụkwọ akụkọ nke Clinical Psychiatry.
8. Strous, RD, et al. (2005). Nyocha nke mgbaàmà ụlọ ọgwụ na COMT genotype na ndị ọrịa nwere schizophrenia na-adịghị ala ala na ọgwụgwọ clozapine ogologo oge. Ọganihu na Neuro-Psychopharmacology na Psychiatry Biological.
9. Williams, AL, et al. (2005). S-Adenosylmethionine (SAMe) dị ka ọgwụgwọ maka ịda mbà n'obi: nyochaa nhazi. Clinical na Investigative Medicine.
10. Žigmond, MJ, et al. (2012). Mmụba ụbụrụ SAM-e na-eso nchịkwa ọnụ: Mmetụta maka ọgwụgwọ ịda mbà n'obi. Neuropsychopharmacology.
