Ihe ọmụma
Trimethoprim ntụ ntụ bụ ọgwụ nje nje a na-ejikarị agwọ ọrịa nje dị iche iche. Mgbe a bịara na mmetụta ya na akụrụ, enwere ihe dị mkpa ị ga-eburu n'uche. Bọọgụ blọgụ a ga-enyocha mmekọrịta dị n'etiti Trimethoprim ntụ ntụ na ahụike akụrụ, na-aza ajụjụ ndị a na-ajụkarị na ịnye ozi dabere na ihe akaebe iji nyere gị aka ịghọta isiokwu a nke ọma.
Kedu ka Trimethoprim si emetụta ọrụ akụrụ?
Trimethoprim bụ ọgwụ nje a na-ejikarị eme ihe bụ nke so na klaasị ọgwụ a maara dị ka inhibitors dihydrofolate reductase. Usoro izizi ya gụnyere itinye aka na njikọ folate nke nje bacteria, nke dị mkpa maka uto na ịmụ nwa. Ọ bụ ezie na a na-ewerekarị Trimethoprim dị mma ma dị irè maka ịgwọ ọrịa nje dị iche iche, mmetụta ya na ọrụ akụrụ kwesịrị nlebara anya nke ọma.
A bịa n'ọrụ akụrụ, Trimethoprim nwere ike inwe ma nsonaazụ ozugbo na nke na-apụtaghị ìhè. Otu n'ime ụzọ kachasị mkpa Trimethoprim si emetụta ọrụ akụrụ bụ site na mmetụta ya na ọkwa creatinine. Creatinine bụ ihe mkpofu nke akụrụ na-enyochakarị, a na-ejikarị ọkwa ọbara ya eme ihe dị ka ihe na-egosi ọrụ akụrụ. E gosiputara Trimethoprim ka ọ na-egbochi mpụta tubular nke creatinine na akụrụ, nke nwere ike ibute mmụba nwa oge na ọkwa serum creatinine.
Ọ dị mkpa iburu n'uche na mmụba a na ọkwa creatinine apụtaghị na ọ bụ mmebi akụrụ ma ọ bụ arụrụ ọrụ. Kama, ọ bụ n'ihi usoro ọgwụ na-eme n'ime mkpụrụ ndụ tubular akụrụ. Mmetụta a na-enwekarị ntụgharị ma na-edozi ozugbo a kwụsịrị ọgwụ ahụ. Agbanyeghị, maka ndị ọrịa nwere nsogbu akụrụ dị adị ma ọ bụ ndị na-enyocha ọrụ akụrụ mgbe niile, mmụba a na creatinine nwere ike ịdị gbasara ma nwee ike ịchọ nyocha ọzọ.
Ụzọ ọzọ Trimethoprim si emetụta ọrụ akụrụ bụ site na ike ya ịkpata hyperkalemia ma ọ bụ ọkwa potassium dị elu n'ime ọbara. Akụrụ na-arụ ọrụ dị mkpa n'ịhazi nguzozi potassium, Trimethoprim nwekwara ike igbochi usoro a. Site n'igbochi mkpochapụ potassium na nephron distal nke akụrụ, Trimethoprim nwere ike ibute njigide potassium. Mmetụta a na-apụta ìhè karịa na ndị ọrịa nwere ihe ize ndụ dị ka ịka nká, ọrịa shuga, ma ọ bụ iji ọgwụ ndị ọzọ na-emetụta ọkwa potassium n'otu oge.
N'agbanyeghị mmetụta ndị a nwere ike ime, ọ dị mkpa imesi ike na maka ọtụtụ ndị ọrịa nwere ọrụ akụrụ nkịtị, Trimethoprim na-anabatakarị nke ọma. Uru ọgwụ a na-enweta n'ịgwọ ọrịa nje na-adịkarị karịa ihe ize ndụ nke mgbanwe nwa oge na paramita metụtara akụrụ. Agbanyeghị, ndị na-ahụ maka ahụike na-akpachapụ anya mgbe ha na-enye ọgwụ Trimethoprim ntụ ntụ nye ndị ọrịa nwere nsogbu akụrụ amaara, na-edozi usoro onunu dị ka ọ dị mkpa na nyochaa ọrụ akụrụ nke ọma n'oge ọgwụgwọ.
N'ikpeazụ, ebe Trimethoprim na-emetụta ọrụ akụrụ, karịsịa n'ihe gbasara creatinine secretion na potassium regulation, mmetụta ndị a na-enwekarị ike ijikwa ma gbanwee. Isi ihe bụ nleba anya nke ọma, ọkachasị maka ndị ọrịa nọ n'ihe ize ndụ, yana mmezi usoro onunu kwesịrị ekwesị mgbe ọ dị mkpa. Dị ka ọ dị n'ọgwụgwọ ọ bụla, iji Trimethoprim kwesịrị ịdị n'okpuru nduzi nke ọkachamara ahụike nke nwere ike ịtụle uru ya megide ihe ize ndụ ndị nwere ike ime maka onye ọrịa ọ bụla.
Trimethoprim nwere ike imebi akụrụ?
Ajụjụ ma Trimethoprim nwere ike ịkpata mmebi akụrụ bụ ihe mgbagwoju anya nke chọrọ nghọta dị nro nke mmetụta ọgwụ na-arụ ọrụ gbasara akụrụ. Ọ bụ ezie na a na-ewerekarị Trimethoprim dị mma maka ndị ọrịa nwere ọrụ akụrụ nkịtị, enwere ọnọdụ ndị ọ nwere ike itinye aka na nsogbu akụrụ.
Nke mbụ, ọ dị mkpa ịmata ọdịiche dị n'etiti mmetụta ọgwụ na-eme na akara ọrụ akụrụ yana mmebi akụrụ n'ezie. Dịka e kwuru na mbụ, Trimethoprim nwere ike ibute mmụba nwa oge na ọkwa creatinine n'ihi nnyonye anya ya na nzuzo nzuzo nke creatinine na tubules akụrụ. Mmetụta a, Otú ọ dị, adịghị anọchi anya ezi mmebi akụrụ kama ọ bụ mgbanwe arụ ọrụ nke na-edozi mgbe ịkwụsị ọgwụ ahụ.
Nke a na-ekwu, enwere ọnọdụ ebe iji Trimethoprim mee ihe nwere ike ibute nsogbu gbasara akụrụ. Otu n'ime ihe na-akpata nchegbu bụ ihe ize ndụ nke nnukwu mmerụ ahụ akụrụ (AKI) na ụfọdụ ndị ọrịa. Ndị ọrịa agadi, ndị nwere ọrịa akụrụ dị adịbu, yana ndị nwere ihe ndị ọzọ dị ize ndụ dị ka akpịrị ịkpọ nkụ ma ọ bụ iji ọgwụ nephrotoxic n'otu oge nwere ike nọrọ n'ihe egwu dị elu maka ịmalite AKI mgbe ị na-ewere Trimethoprim.
Usoro nke Trimethoprim ntụ ntụ nwere ike itinye aka na mmebi akụrụ n'ọnọdụ ndị a nwere ọtụtụ akụkụ. Otu ihe kpatara ya bụ ike ọgwụ ahụ nwere ike ịkpata nephritis interstitial, ọnọdụ mkpali nke anụ ahụ akụrụ. Ọ bụ ezie na ọ dị ụkọ, nephritis interstitial nwere ike ime dị ka ihe nfụkasị ahụ na Trimethoprim ma nwee ike ibute nnukwu mmerụ ahụ akụrụ ma ọ bụrụ na a mataghị ya ma gwọọ ya ozugbo.
Ụzọ ọzọ Trimethoprim nwere ike isi metụta ahụike akụrụ bụ site na mmetụta ya na nguzozi electrolyte, karịsịa potassium. Dịka e kwuru na mbụ, Trimethoprim nwere ike ibute hyperkalemia site na itinye aka na mkpochapụ potassium na akụrụ. N'ọnọdụ ndị siri ike, karịsịa na ndị ọrịa nwere ihe ize ndụ, enweghị ahaghị nhata nke electrolyte nwere ike ibute ọrịa obi arrhythmias na nsogbu ndị ọzọ na-emetụta ọrụ akụrụ na-apụtaghị ìhè.
Ọ dịkwa mma ịmara na a na-ejikarị Trimethoprim na ngwakọta sulfamethoxazole (dị ka co-trimoxazole). Nchikota a nwere ike inwe mmetụta pụtara ìhè karịa na ọrụ akụrụ, ọkachasị n'ihe ize ndụ nke hyperkalemia na nnukwu mmerụ ahụ akụrụ. Akụkụ sulfamethoxazole na-agbakwụnye na ikike nke mmeghachi ahụ nfụkasị ahụ ma nwee ike ịbawanye ohere nke ịmepụta kristal na tract urinary, nke nwere ike itinye aka na nsogbu akụrụ n'ọnọdụ ụfọdụ.
N'agbanyeghị ihe egwu ndị a nwere ike ime, ọ dị mkpa imesi ike na mmebi akụrụ siri ike site na iji Trimethoprim dị ụkọ mgbe ejiri ọgwụ ahụ mee ihe nke ọma yana n'okpuru nlekọta ahụike. Ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke ndị ọrịa na-anabata ọgwụ ahụ nke ọma, na mmetụta ọ bụla na-arụ ọrụ akụrụ na-adịkarị nwayọọ na ntụgharị.
Iji belata ihe ize ndụ nke nsogbu ndị metụtara akụrụ, ndị na-ahụ maka ahụike na-ejikarị kpachara anya mgbe ha na-edepụta Trimethoprim:
1. Ndozi usoro onunu ogwu: Maka ndị ọrịa nwere nkwarụ akụrụ ama ama, a na-ebelata dose nke Trimethoprim na akaụntụ maka mbelata ọgwụ ike.
2. Nleba anya: Nleba anya mgbe niile maka ọrụ akụrụ na ọkwa electrolyte, karịsịa na ndị ọrịa nwere nnukwu ihe ize ndụ, nwere ike inyere aka chọpụta ihe ọ bụla nwere ike ime n'oge.
3. Hydration: Ịhụ na hydration zuru oke nwere ike inye aka ịnọgide na-arụ ọrụ akụrụ dị mma ma belata ihe ize ndụ nke nsogbu.
4. Ịzere mmekọrịta ọgwụ ọjọọ: Ndị na-ahụ maka ahụike na-eleba anya nke ọma na mmekọrịta ha na ọgwụ ndị ọzọ nwere ike ime ka nsogbu akụrụ dịkwuo elu.
5. Ogologo oge dị oke: Mgbe enwere ike, Trimethoprim ntụ ntụ Edebere ya maka oge kachasị dị irè iji belata ihe ize ndụ nke mmetụta ọjọọ.
N'ikpeazụ, ebe Trimethoprim nwere ike imetụta ọrụ akụrụ yana, n'ọnọdụ ndị na-adịghị ahụkebe, na-enye aka na mmebi akụrụ, ihe ize ndụ ndị a na-ejikarị nlekọta ahụike kwesịrị ekwesị. Uru dị n'ịgwọ ọrịa nje na-adịkarị karịa ihe egwu nwere ike ibute ahụike akụrụ maka ọtụtụ ndị ọrịa. Otú ọ dị, ndị mmadụ nwere nsogbu akụrụ ma ọ bụ ihe ndị ọzọ dị ize ndụ kwesịrị ileba anya nke ọma mgbe ha na-ewere Trimethoprim, na nchegbu ọ bụla gbasara ọrụ akụrụ kwesịrị ka ya na onye nlekọta ahụike kwurịta ya ozugbo.
N'ime afọ ndị na-adịbeghị anya, a na-elekwasị anya na nlekọta ọgwụ nje - ọrụ dị mkpa nke ọgwụ nje iji chekwaa irè ha ma belata mmepe nke nguzogide. Nke a butere iji ọgwụ nje mee ihe maka UTIs, na-enwe mmasị maka ọgwụ ndị dị warara dị warara mgbe enwere ike.
Na mgbakwunye, nyocha nke ọma dị oke mkpa. Ọ bụghị ihe mgbaàmà urinary niile na-egosi UTI nke nje bacteria, na iji ọgwụ nje na-adịghị mkpa nwere ike inye aka na nguzogide ma nwee ike ịkpata mmetụta. A na-atụkarị aro omenala mmamịrị iji kwado ọnụnọ nke nje bacteria na ntụzịaka nhọrọ ọgwụgwọ.
N'ikpeazụ, mgbe Trimethoprim ntụ ntụ ka bụ nhọrọ dị mkpa maka ọgwụgwọ UTI, enwere ọtụtụ ụzọ ọzọ dị. Nhọrọ nke ọgwụgwọ kwesịrị ịdị n'otu n'otu dabere na ihe ndị ọrịa, usoro mgbochi mpaghara, na njirimara akọwapụtara nke ọrịa ahụ. Ka ọgwụ mgbochi na-aga n'ihu na-abụ nchegbu zuru ụwa ọnụ, iji ọgwụ ndị a eme ihe n'ụzọ ziri ezi na nlebara anya na ụzọ ndị na-abụghị ọgwụ nje mgbe ọ dị mma na-adịwanye mkpa na nlekọta nke ọrịa urinary tract.
Ọ bụrụ na ị nwekwara mmasị na ngwaahịa a ma chọọ ịmatakwu nkọwa ngwaahịa, ma ọ bụ chọọ ịmata maka ngwaahịa ndị ọzọ metụtara, biko nweere onwe gị ịkpọtụrụ. iceyqiang@aliyun.com.
References
1. Gleckman R, Blagg N, Joubert DW. Trimethoprim: usoro nke ime ihe, ọrụ antimicrobial, mgbochi nje, ọgwụ ọgwụ, mmeghachi omume ọjọọ na ihe ngosi ọgwụgwọ. Ọgwụ ọgwụ. 1981;1 (1): 14-20 .
2. Naderer O, Nafziger AN, Bertino JS Jr. Mmetụta nke agafeghị oke dose megide trimethoprim dị elu na serum creatinine na creatinine mkpochapụ na mmeghachi omume ọjọọ. Antimicrob Agents Chemother. 1997;41 (11):2466-2470 .
3. Crellin E, Mansfield KE, Leyrat C, et al. Eji Trimethoprim mee ihe maka ọrịa urinary tract na ihe ize ndụ nke nsonaazụ ọjọọ na ndị ọrịa meworo agadi: ọmụmụ ihe. BMJ. 2018;360:k341 .
4. Kainer MA, Lautenbach E, Nachamkin I, et al. Ụdị nguzogide nke mmamiri iche na ọnụ ọgụgụ ụmụ akwụkwọ kọleji. Int J Antimicrob Agents. 2001;18 (1): 63-66 .
5. Gupta K, Hooton TM, Naber KG, et al. Ntuziaka nlekọta ahụike mba ụwa maka ọgwụgwọ nke nnukwu cystitis na pyelonephritis na ụmụ nwanyị: mmelite 2010 site na Infectious Diseases Society of America na European Society for Microbiology and Infectious Diseases. Clin Infect Dis. 2011;52 (5): e103-e120.
6. Huttner A, Verhaegh EM, Harbarth S, et al. Nitrofurantoin legharịrị: nyocha nhazi na meta-analysis nke ule a na-achịkwa. J Antimicrob Chemother. 2015;70 (9):2456-2464 .
7. Zhanel GG, Walkty AJ, Karlowsky JA. Fosfomycin: Usoro ọgwụgwọ ọnụ nke mbụ maka Cystitis na-enweghị mgbagwoju anya. Nwere ike J ibute Dis Med Microbiol. 2016;2016:2082693 .
8. Gardiner BJ, Stewardson AJ, Abbott IJ, Peleg AY. Nitrofurantoin na fosfomycin maka ọrịa urinary na-eguzogide ọgwụ: ọgwụ ochie maka nsogbu ndị na-apụta. Aust Prescr. 2019; 42 (1): 14-19 .
9. Huttner A, Kowalczyk A, Turjeman A, et al. Mmetụta nke ụbọchị 5 nitrofurantoin vs fosfomycin otu dose na mkpebi ụlọ ọgwụ nke ọrịa urinary na-enweghị mgbagwoju anya na ụmụ nwanyị: nnwale ụlọ ọgwụ na-enweghị usoro. JAMA. 2018;319 (17):1781-1789 .
10. Jepson RG, Williams G, Craig JC. Cranberries maka igbochi ọrịa urinary tract. Cochrane Database Syst Mkpu. 2012;10: CD001321.
